مشهد، شهر گنبد طلا نگین شرق و پایتخت معنوی ایران، مقصدی بی‌نظیر برای زائران و گردشگران از سراسر جهان است. این شهر با جاذبه‌های مذهبی، تاریخی، طبیعی و تفریحی فراوان هر ساله پذیرای میلیون‌ها مسافر است. در این مقاله، به سفری کوتاه در مشهد می‌رویم و نگاهی گذرا به برخی از مهم‌ترین جاذبه‌های این شهر خواهیم داشت. از حرم مطهر امام رضا (ع) و بارگاه ملکوتی ایشان تا موزه‌ها و بناهای تاریخی، از ییلاقات و طرقبه تا بازارها و مراکز خرید و از پارک‌های تفریحی تا غارها و جاذبه‌های طبیعی، مشهد برای هر سلیقه‌ای چیزی برای ارائه دارد. با ما همراه باشید تا در این گشت و گذار مجازی، جاهای دیدنی مشهد را به شما معرفی کنیم و اطلاعات مختصری از هر کدام ارائه دهیم.

هدف از این مقاله، ارائه نگاه کلی به جاذبه‌های مشهد و ایجاد انگیزه در خواننده برای سفر به این شهر و تجربه زیبایی‌ها و شگفتی‌های آن به صورت حضوری است.

حرم امام رضا (ع)

قلب تپنده مشهد حرم مطهر امام رضا (ع) است، مکانی که نور معنویت و آرامش از آن ساطع می‌شود و هر ساله میلیون‌ها نفر را به سوی خود جذب می‌کند. حرم امام رضا (ع) تنها یک مکان مذهبی نیست، بلکه مجموعه‌ای از زیبایی‌های معماری، هنر و تاریخ است که هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. آینه‌کاری‌های ظریف، گچبری‌های هنرمندانه، نقوش اسلیمی و کاشی‌کاری‌های مذهّب در جای جای حرم خودنمایی می‌کنند و شکوه و عظمت این مکان مقدس را به رخ می‌کشند.

ضریح کنونی با طراحی استاد محمود فرشچیان، سومین ضریح امام رضا (ع) است که در سال ۱۳۷۹ نصب شد. این ضریح ۱۲ تنی، با هنر خاتم‌کاری، قلمزنی و خطاطی هنرمندان برجسته ایرانی مزین شده و دو سوره‌ی یس و هل اتی بر روی آن نقش بسته است.

آدرس: حرم مطهر امام رضا (ع)، در محله بالا و در بلوار امام رضا، باب‌الرضا واقع شده است.

بیشتر بدانید: جاهای دیدنی تهران: راهنمای کامل گردشگری در پایتخت

آرامگاه فردوسی

آرامگاه فردوسی، شاعر نامدار و حماسه‌سرای ایران پس از حرم امام رضا (ع) دومین مقصد پربازدید مشهد است. این بنای باشکوه که در شهر توس و در ۲۸ کیلومتری مشهد واقع شده گنجینه‌ای از معماری، تاریخ و هنر ایرانی را به نمایش می‌گذارد. مجموعه باغ آرامگاه فردوسی با مساحتی حدود ۱۰۴۳ متر مربع، آرامگاه شاعر را در قلب خود جای داده و علاوه بر آن موزه، کتابخانه، باغ و آرامگاه دو تن از بزرگان دیگر ایران،شاعر نامی، مهدی اخوان ثالث و استاد آواز، محمد رضا شجریان را نیز در خود جای داده است.

بنای آرامگاه با طراحی اولیه بهزاد طاهرزاده و آندره گدار و بازسازی نهایی توسط هوشنگ سیحون، نمونه‌ای از معماری اصیل ایرانی است. این آرامگاه در سال ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۱۱۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و از آن زمان تاکنون به عنوان یکی از جاذبه‌های اصلی گردشگری مشهد شناخته می‌شود.

آدرس: استان خراسان رضوی، شهرستان مشهد، بخش توس، انتهای بلوار شاهنامه، بلوار بهارستان

سرزمین موج های آبی مشهد

سرزمین موج ‌های آبی مشهد، با سرسره‌های هیجان‌انگیز، استخرهای خروشان و امکانات تفریحی متنوع، بهترین مکان برای گذراندن یک روز مفرح و پرماجرا در کنار خانواده و دوستان است. این پارک آبی که در شمال غربی شهر مشهد و در فاصله 15 کیلومتری از مرکز شهر واقع شده، هر ساله میزبان هزاران گردشگر از سراسر ایران و جهان است. سرزمین موج ‌های آبی از دو پارک مجزا برای بانوان و آقایان تشکیل شده است که به طور هم‌زمان فعالیت می‌کنند. این امکان منحصر به فرد، فرصتی استثنایی را برای خانواده‌ها فراهم می‌کند تا در کنار یکدیگر از تفریحات آبی لذت ببرند.

سرزمین موج‌های آبی بزرگ‌ترین پارک آبی سرپوشیده ایران است و در زمینی به مساحت 23,000 متر مربع و با زیربنای 8,460 متر مربع احداث شده است. این پارک آبی دارای بیش از 20 سرسره آبی در مدل‌های مختلف است که برای همه سلیقه‌ها و سنین مناسب است. از جمله محبوب‌ترین سرسره‌های این پارک می‌توان به سرسره تورنادو، سرسره آناکوندا، سرسره راکت و سرسره موج‌سواری اشاره کرد.

آدرس: مشهد، قاسم آباد، بزرگراه امام علی، بلوار اندیشه

باغ وکیل آباد مشهد

باغ وکیل آباد که در گذشته با نام میرطراز شناخته می‌شد، در سال 1348 توسط حاج حسین ملک، یکی از خیرین مشهور ایرانی، وقف عام و به شهرداری مشهد واگذار شد. پارک وکیل آباد با درختان کهنسال، رودخانه‌های فصلی، قنات خنک و هوای دل‌انگیز، مکانی رویایی برای فرار از گرمای شهر و لذت بردن از طبیعت است. این باغ هفتاد هکتاری در شمال غربی مشهد و در منطقه 9 شهرداری واقع شده و از جاذبه‌های گردشگری محبوب این شهر به شمار می‌رود.

پارک وکیل آباد در آبان ماه سال 1392 با مصالح طبیعی بازسازی شد. در این بازسازی از سنگ بستر طبیعی پارک برای کف‌سازی، پله‌ها و نماکاری‌ها استفاده شد. همچنین یک چشمه قدیمی در پارک بازسازی و از برداشت غیرقانونی آب از آن جلوگیری شد.

آدرس: خراسان رضوی، مشهد، منطقه 9، بزرگراه وکیل آباد

پارک کوهسنگی مشهد

کوهسنگی، دومین پارک بزرگ مشهد با طبیعت بکر، تاریخ کهن و امکانات تفریحی متنوع، مکانی ایده‌آل برای گذراندن یک روز مفرح در کنار خانواده و دوستان است. این پارک در جنوب غربی مشهد و در فاصله 11.5 کیلومتری از مرکز شهر واقع شده و از جاذبه‌های گردشگری محبوب این شهر به شمار می‌رود.

تاریخچه:

• کوهسنگی از کوه‌های بسیار قدیمی مشهد است و اهمیت تاریخی ویژه‌ای دارد.
• در دوره صفویه، شاه عباس در این مکان تاج شاهی را بر سر گذاشت.
• در سال 1047 هجری شمسی، میرزا ابراهیم رضوی در دامنه این کوه مقبره‌ای برای خود ساخت.
• ناصرالدین شاه قاجار نیز در سال 1284 هجری شمسی از این تفرجگاه دیدن کرد.
• تا سال 1310 هجری شمسی، کوهسنگی ساختار طبیعی خود را حفظ کرده بود.
• در سال 1318 هجری شمسی با احداث ساختمان، جدول‌کشی، نرده‌کشی و گل‌کاری، این منطقه به پارک تبدیل شد.

وجود دو قله سنگی، رودخانه‌های جاری، باغ‌های سرسبز و آب‌و‌هوای معتدل، طبیعت دل‌انگیزی را در کوهسنگی خلق کرده‌اند. از قله کوه‌های کوهسنگی، چشم‌انداز زیبایی از حرم مطهر امام رضا و شهر مشهد را می‌توان دید.

آدرس: استان خراسان رضوی، مشهد، بلوار کلانتری، انتهای خیابان کوهسنگی

باغ ملی مشهد

باغ ملی، با قدمتی دیرینه در قلب مشهد و در میان هیاهوی خیابان‌های شلوغ، پناهگاهی سبز و دل‌انگیز برای مردم شهر است. این باغ که در گذشته ملک خصوصی بوده، در سال 1340 توسط حاج حسین ملک، یکی از نیکوکاران مشهور مشهد به شهرداری واگذار شد و از آن زمان تاکنون به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مشهد شناخته می‌شود. باغ ملی در محله جنت و خیابان امام خمینی (خیابان ارگ سابق) واقع شده و در گذشته از آب قنات رکن‌آباد تغذیه می‌شده است. نزدیکی این باغ به ارگ حکومتی مشهد و مرکز شهر، آن را به محلی مناسب برای برگزاری مراسم‌های مختلف در گذشته تبدیل کرده بود.

از جمله مراکز مهمی که پیرامون این باغ قرار دارند می‌توان به بیمارستان آریا، بازار خیابان جنت، کتاب‌فروشی آستان قدس رضوی، مجتمع تجاری جنت (ارگ)، شعبه مرکزی بانک ملی مشهد و مهمانسرای جوادالائمه (ع) ارتش اشاره کرد.

آدرس: استان خراسان رضوی، مشهد، خیابان امام خمینی (ارگ سابق)

چالیدره مشهد

چالیدره، مجموعه‌ای تفریحی و گردشگری است که در 30 کیلومتری غرب مشهد و در میان دو کوه قرار گرفته است. این مجموعه در سال 1376 با ساخت سدی به نام سد چالیدره بر روی رودخانه جاغرق احداث شد و از آن زمان تاکنون به یکی از جاذبه‌های محبوب گردشگری استان خراسان رضوی تبدیل شده است. دریاچه چالیدره که در بالای کوه و در میان دره‌ای سرسبز واقع شده، منظره‌ای بدیع و دل‌انگیز را به نمایش می‌گذارد. علاوه بر زیبایی طبیعی، امکانات رفاهی و تفریحی متعددی در این مجموعه وجود دارد که هر سلیقه‌ای را پاسخگو است.

از جمله این امکانات می‌توان به:

• تله کابین: طولانی‌ترین تله کابین ایران که مسیر کوهستانی تا دریاچه را طی می‌کند.
• پیست اسکی: پیستی مناسب برای اسکی روی برف در فصل زمستان.
• سورپرایز: وسیله‌ای هیجان‌انگیز که شما را از ارتفاعی بلند به پایین هدایت می‌کند.
• قلعه وحشت: تجربه‌ای ترسناک و هیجان‌انگیز برای افراد شجاع.
• باغ وحش: محلی برای آشنایی با انواع حیوانات.
• رستوران و کافی شاپ: مکانی مناسب برای صرف غذا و نوشیدنی.
• زمین بازی: محلی شاد و مفرح برای کودکان.

چالیدره در تمام طول سال باز است و بهترین زمان برای بازدید از آن فصل بهار و پاییز است. برای رسیدن به این مجموعه می‌توانید از خودروی شخصی یا وسیله نقلیه عمومی استفاده کنید.

آدرس: استان خراسان رضوی، طرقبه، کیلومتر دو جاده نغندر

جنگل جیغ مشهد

جنگل جیغ، در روستای سربرج از توابع مشهد، جنگلی پر رمز و راز است که صدای جیغ‌های شبانه‌اش ترس را به جان بازدیدکنندگان می‌اندازد. برخی این صداها را نفرین شده و مربوط به اجنه می‌دانند، در حالی که تحقیقات نشان می‌دهد منشا این صداها حشره‌ای به نام “چز” است. این جنگل در دره و کنار رودخانه سربرج واقع شده و در گذشته خشک شده بود. اما از سال 1390 همزمان با پرآب شدن رودخانه، صدای جیغ‌ها نیز شروع شد. این صداها فقط شب‌ها به گوش می‌رسد و بسیاری را فراری می‌دهد.

با وجود این تحقیقات، هنوز سوالات بسیاری بی‌پاسخ مانده است. مثلا چرا این رودخانه از سال 1390 همیشه پرآب است؟ و چرا تاکنون هیچکس این تعداد “چز” را در کنار رودخانه ندیده است؟ جنگل جیغ جاذبه‌ای منحصر به فرد است که می‌تواند برای علاقه‌مندان به موارد ماوراء الطبیعه جذاب باشد.

آدرس: استان خراسان رضوی، جنوب مشهد، بخش طرقبه، دهستان طرقبه، روستای سربرج

خانه تاریخی داروغه مشهد

خانه تاریخی داروغه در محله بزرگ نوغان واقع شده است. این خانه که یادگاری از دوران قاجار است، در اواخر این دوره به دستور یوسف خان هراتی، آخرین داروغه شهر ساخته شد. یوسف خان هراتی که اولین رئیس نظمیه پس از مشروطه بود، این خانه را برای اقامت شخصی و پذیرایی از مهمانان خود بنا کرد. او چند سالی در این خانه زندگی کرد و پس از او، تا سال 1360 این خانه در اختیار ورثه او بود. در سال 1366، هیئت روستای شهیدیه میبد یزد خانه داروغه را از ورثه خریداری کرد و تا مدتی از آن برای برگزاری مراسم مذهبی استفاده می‌کردند. اما به مرور زمان، این خانه به فراموشی سپرده شد و در معرض نابودی قرار گرفت.

خوشبختانه، در سال 1381، خانه داروغه با شماره ثبت 6357 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. در سال 1391 نیز شهرداری منطقه و شرکت عمران و مسکن‌سازان ثامن این بنای تاریخی را به مبلغ 37 میلیارد ریال خریداری و مورد مرمت و بازسازی قرار دادند. بازدیدکنندگان می‌توانند از معماری قاجاری این خانه، تزئینات کاشی‌کاری و نقاشی‌های دیواری آن دیدن کنند. همچنین، در این خانه موزه مردم‌شناسی و فروشگاه صنایع دستی نیز وجود دارد.

آدرس: استان خراسان رضوی، مشهد، محله بزرگ نوغان، ریز محله قبر میر، خیابان نواب صفوی، شارستان رضوی، راسته حوض مسگران، کوچه داروغه

بازار رضا

بازار رضا، یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین بازارهای مشهد، مقصد اول زائران و گردشگران برای خرید سوغاتی و یادگاری است. این بازار در ضلع شرقی میدان آب و در فاصله‌ای کم از حرم مطهر امام رضا (ع) قرار دارد. معماری سنتی ایرانی، دالان‌های تو در تو، مغازه‌های رنگارنگ و بوی دل‌انگیز ادویه‌ها، بازار رضا را به تجربه‌ای منحصربه‌فرد تبدیل کرده‌اند. غرفه‌های این بازار به سه دسته اصلی نقره و جواهرات قیمتی، زعفران و خشکبار و عطر تقسیم می‌شوند. علاوه بر این، می‌توانید انواع پوشاک، ظروف، فرش و صنایع دستی را نیز در این بازار پیدا کنید.

بیشتر بدانید: ماجراجویی در قلب صحرا: سفری به جاهای دیدنی دبی

بازار رضا در روزهای مذهبی و تعطیلات بسیار شلوغ می‌شود. اگر به دنبال خرید آرام و بدون دغدغه هستید، بهتر است در روزهای غیر تعطیل به این بازار بروید. مالکیت اصلی بازار رضا در اختیار آستان قدس رضوی است.

آدرس: مشهد، ضلع شرقی میدان آب، بازار رضا

سخن آخر: سفری خاطره‌انگیز به مشهد

مشهد، شهری که به واسطه وجود بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) به عنوان پایتخت معنوی ایران شناخته می‌شود، سالانه پذیرای خیل عظیمی از زائران و گردشگران از سراسر ایران و جهان است. این شهر اما در کنار جاذبه‌های مذهبی، از نظر تاریخی، فرهنگی و طبیعی نیز حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد. از گشت و گذار در حرم مطهر و صحن‌های باصفایش گرفته تا بازدید از بناهای تاریخی مانند آرامگاه فردوسی، از تفریح در ییلاقات خوش آب و هوا تا سر زدن به بازارها و مراکز خرید مدرن، مشهد برای هر سلیقه‌ای چیزی در چنته دارد. سفر به مشهد، سفری پربرکت و خاطره‌انگیز خواهد بود که تجربه‌ای منحصر به فرد از معنویت، تاریخ، فرهنگ و طبیعت را به شما هدیه خواهد داد.

امیدواریم با مطالعه این مقاله، اطلاعات کافی را برای سفری خاطره‌انگیز به مشهد کسب کرده باشید.